In Nederland heeft één op de vijf kinderen een verhoogd risico op opvoedings- en ontwikkelingsproblemen. Dit aantal onderstreept de noodzaak van vroegsignalering. Veel ongunstige opgroeiomstandigheden zijn al voor de geboorte aanwezig. Hierbij gaat het om psychosociale problemen of risicofactoren, maar ook om mildere problemen waarbij aanstaande ouders een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Daarnaast hebben veel jeugdverpleegkundigen behoefte aan extra handvatten om het gesprek met aanstaande ouders goed in te richten.
Die noodzaak van vroege opsporing leidde tot de ontwikkeling van preSPARK, als ondersteuning van de jeugdverpleegkundige in het gesprek met aanstaande ouders. Hierdoor worden signalen eerder opgevangen en eventuele hulp eerder ingezet. De jeugdverpleegkundige kan gestructureerd en oplossingsgericht de vragen, zorgen en problemen met aanstaande ouders bespreken en gezamenlijk besluiten zij over verdere stappen.
In dit project is door teams van drie JGZ organisaties in Nederland de kwaliteit van de preSPARK onderzocht op mate van het effect van het prenatale huisbezoek, de mate waarin de preSPARK voldoet aan de meeteigenschappen van een goed gespreksprotocol en de ervaringen en belemmeringen van ouders, jeugdverpleegkundigen en verloskundig zorgverleners.
Met de opbrengst van dit project wordt de inrichting van het contact met de Jeugdgezondheidszorg in de zwangerschap verder vormgegeven. Inzet van de preSPARK blijkt zinvol, efficiënt en levert valide uitkomsten op. Het draagt bij aan een effectieve vroegesignalering voor aanstaande ouders met verhoogd tot hoog risico op opgroei- en opvoedproblemen. De resultaten sluiten naadloos aan bij de doelstellingen van het landelijke actieprogramma Kansrijke Start en bij het voorgenomen wetswijziging Prenataal Huisbezoek door de Jeugdgezondheidszorg van de minister van VWS. Waarbij het aan te bevelen is om de preSPARK in te zetten bij het prenataal huisbezoek.
Gestructureerd uitvragen van alle relevante onderwerpen met de preSPARK levert een efficiënter gebruik van tijd op en is daarmee goedkoper dan een prenataal huisbezoek zonder inzet van de preSPARK.
In dit project heeft Martine de Bruin, student verplegingswetenschap aan de Universiteit Utrecht, haar masteronderzoek uitgevoerd met als titel, ‘What are experiences from expectant parents, nurses and obstetric care providers in working with preSPARK? A quantitative study’.
